Oedeemtherapie

Oedeemtherapie is een verzamelnaam voor de verschillende behandelmethoden die helpen bij het verminderen en stabiliseren van klachten die ontstaan door oedeem. Oedeem kan bijvoorbeeld ontstaan na een operatie, bestraling, breuk of ten gevolge van overgewicht of een slechte afvoer van het bloedvatensysteem of lymfatisch stelsel.  

Waarom Oedeemtherapie

Oedeemtherapie wordt ingezet bij verschillende vormen van oedeem: primair lymfoedeem (wanneer het aangeboren is), secundair lymfoedeem (wanneer het oedeem ontstaan is op een later moment), lipoedeem of bijvoorbeeld oedeem ten gevolge van CVI (chronisch veneuze insufficiëntie). Tijdens de intake gaan we van welke vorm van oedeem er sprake is en welke behandelmethoden hiervoor geschikt zijn. 

Bij oedeem is er vaak sprake van vochtophopingen, vetophopingen, pijn, bewegingsbeperkingen, rusteloosheid en vermoeidheid in bijvoorbeeld de armen, benen, voeten, borst of gezicht. Deze worden door oedeemtherapie verminderd. Afhankelijk van het soort oedeem wordt een persoonlijk behandelplan opgesteld om jou zo goed mogelijk te helpen de oedeemklachten te verminderen.

Oedeemtherapie bestaat uit verschillende technieken, zoals manuele lymfedrainage, de lymphapress, het aanmeten van compressie hulpmiddelen, zwachtelen en nog meer.  

Ben jij gediagnosticeerd met oedeem en ervaar jij hierdoor klachten? Wellicht kunnen wij iets voor je betekenen.  

Wat is oedeemtherapie

Bij oedeemtherapie zal er een combinatie van een aantal van de onderstaande verschillende behandelmethoden worden ingezet: 

Dit is een speciale massagetechniek die gericht is op het bevorderen van de afvoer van lymfevocht uit de weefsels. Deze techniek is gericht op het stimuleren van de natuurlijke stroom van de lymfevloeistof in de richting van de lymfeklieren en het lymfestelsel. De bewegingen zijn meestal cirkelvormig en met een lage druk om het lymfevocht effectief te verplaatsen zonder schade te veroorzaken.

Fluoroscopie-geleide manuele lymfedrainage maakt gebruik van speciale massagetechnieken om lymfevocht te verplaatsen en zwelling te verminderen. Deze methode staat ook bekend als de ‘Fill and Flush’-methode. FG-MLD is een manier om manuele lymfedrainage uit te voeren op basis van onderzoek dat gebruik heeft gemaakt van een nieuwe test. Deze test wordt ‘mapping van de lymfebanen’ genoemd. Het toont aan hoe lymfevocht beweegt door de oppervlakkige lymfevaten en hoe het zich ophoopt in bepaalde gebieden. De test stelde onderzoekers in staat om afvoerende lymfevaten te identificeren. Ze ontdekten ook andere afvoerroutes die het afvoeren van lymfevocht over kunnen nemen wanneer bepaalde kanalen geblokkeerd raken.

De afkorting IPC Therapie staat voor Intermitterende Pneumatische Compressie Therapie. Deze therapie is een effectieve en bewezen methode voor de behandeling van lymfoedeem, op voorwaarde dat deze correct wordt toegepast. IPC Therapie wordt vooral gebruikt om lymfoedeemklachten te verminderen. Het is ook bekend onder andere namen zoals pressotherapie, ambulante compressietherapie, of onder de merknaam Lymfapress. De therapie bestaat uit een compressiepomp die werkt in combinatie met een luchtgevulde manchet die uit meerdere ‘kamers’ bestaat. De afwisselende druk van deze kamers creëert een pompbeweging die helpt om het lymfevocht uit het gezwollen gebied te verplaatsen.

Endermologie behandelingen bevorderen de afvoer van afvalstoffen, maken de (verkleefde) huid/bindweefsel soepeler en stimuleren zowel de doorbloeding als de lymfecirculatie. Het LPG-apparaat bestaat uit gepatenteerde behandelkoppen die zijn uitgerust met motorisch aangedreven rollers en een vacuümsysteem. De combinatie van deze componenten zorgt voor een mechanische stimulatie van de huid. De rollers grijpen de huid en het onderliggende weefsel vast, waarna ze het weefsel rollen en manipuleren. Het vacuümsysteem versterkt deze actie door een lichte zuigkracht uit te oefenen, waardoor de huid en het bindweefsel worden opgetrokken.

Bij lymfetaping wordt een speciale elastische tape gebruikt die is ontworpen om de huid en onderliggende weefsels te ondersteunen zonder de bewegingsvrijheid te beperken. De tape wordt strategisch op de huid aangebracht in patronen die beweging van de huid stimuleren wat bijdraagt aan het verlichten van symptomen en het verbeteren van lymfecirculatie.

Om klachten verder te verminderen en het resultaat van de behandelingen te behouden, worden vaak compressie hulpmiddelen aangemeten. Dit kunnen bijvoorbeeld steunkousen zijn maar ook klittenbandzwachtels, compressiehandschoenen of een thoraxbandage. Afhankelijk van het aangedane lichaamsdeel en de indicatie wordt door de huidtherapeut bepaald welk compressiemiddel het meest geschikt is.

Indien de keuze wordt gemaakt om ambulante compressie therapie, ook wel zwachtelen genoemd, toe te passen, dan worden er elastische bandages (zwachtels) aangebracht om het aangedane lichaamsdeel. De zwachtels oefenen continue druk van buitenaf uit om het oedeem terug te dringen. Deze druk zorgt ervoor dat lymfevocht niet kan uittreden en helpt de lymfecirculatie te verbeteren. Zwachtels dienen dag en nacht gedragen te worden en worden om de 2-3 opnieuw aangebracht. Zodra het oedeem voldoende is verminderd, wordt overgegaan op een therapeutische elastische kous om het resultaat te behouden.

Naast de bovenstaande behandelvormen zal er bij de therapie ook veel aandacht geschonken worden aan jouw leefstijl. Denk hierbij aan lichaamsbeweging, voeding en ontspanning. Jouw leefstijl heeft namelijk veel invloed op je klachten. Ook staan ademhalingstechnieken tijdens de oedeemtherapie centraal en zal er aandacht zijn voor huidverzorging. Ook zullen adviezen op het gebied van preventie van oedeem en preventie van ontstekingen en infecties die gepaard kunnen gaan met oedeem, zoals wondroos, besproken worden. Verder zal er coaching plaatsvinden op het ‘therapie trouw’ zijn, om de beste resultaten te behalen.

Ook zijn wij gespecialiseerd in de begeleiding rondom een liposuctie traject bij lipoedeem. Voor zowel de voorzorg als de nazorg kun je bij ons terecht. Er zullen tijdens de behandelingen vooral gebruikt gemaakt worden van MLD en LPG, compressie aanmeten en advies rondom leefstijl, voor een goede voorbereiding op en snel herstel na de liposuctie.

Wat zijn de voordelen?

''Na behandeling van borstkanker kreeg ik te maken met lymfoedeem in mijn linkerarm. Ik ben bij Huidzorg Balans terecht gekomen voor oedeemtherapie en heb daardoor nu geen pijn meer aan de operatie littekens en ik heb de bewegingsvrijheid van mijn arm weer terug.’’

Minder zwelling

Oedeemtherapie helpt bij het verminderen van zwelling door het bevorderen van de afvoer van overtollig lymfevocht uit de aangedane gebieden.

Pijnvermindering

Door de druk van oedeem op de weefsels te verminderen en de circulatie te verbeteren, kan oedeemtherapie helpen bij het verlichten van pijn en ongemak. Verder kan dit ook bijdragen aan spierontspanning en verlichting van gespannen gebieden. 

Verbeterde mobiliteit
en functionaliteit

Door de vermindering van zwelling kan de bewegingsvrijheid verbeteren. Oedeemtherapie ondersteunt het herstelproces na operaties, liposuctie of verwondingen door de mobiliteit en functie te bevorderen.

Kwaliteit van leven

Doordat alle klachten verminderen of zelfs helemaal afnemen, zal een verbeterde kwaliteit van leven worden ervaren. Het verminderen van visuele zwelling en pijn kan ook positieve psychologische effecten hebben, zoals een verbeterd zelfbeeld en minder angst of stress.

Persoonlijk en vertrouwd

De therapieën worden aangepast aan de specifieke behoeften van de patiënt, afhankelijk van de oorzaak en ernst van het oedeem. Verder bieden onze huidtherapeuten graag een luisterend oor en gaan graag met je in gesprek over jou en wat je hebt meegemaakt.

Stap 1

Intakegesprek

Tijdens de intake worden jouw wensen en oedeemklachten besproken. Daarnaast bespreken we eventuele contra-indicaties die het wellicht niet mogelijk maken om deze behandeling te ondergaan. Er wordt uitleg gegeven over hoe de behandeling precies in zijn werk gaat en wat je kunt verwachten tijdens de behandeling. De huidtherapeut neemt de leefregels door die van belang zijn voor tijdens de oedeemtherapie behandelingen. Ook zal er een meting worden verricht met een meetlint en met de lymfascanner, om het vochtpercentage onder de huid te bepalen. Daarnaast zullen er foto’s van het de aangedane ledemaat worden genomen.

Stap 2

Behandelplan

Naar aanleiding van de intake stelt de huidtherapeut een persoonlijk behandelplan op. Er zal een schatting worden gegeven van het aantal benodigde behandelingen. Tevens wordt geadviseerd over de frequentie van de behandelingen voor het meest optimale resultaat. Ook zullen andere behandelopties worden besproken voor een weloverwogen keuze. De kosten van de behandeling worden doorgenomen.

Stap 3

Informed consent

De belangrijkste punten die ter sprake zijn gekomen tijdens het gesprek worden nogmaals doorgenomen middels het informed consent formulier, waarna deze kan worden ondertekend.

Stap 4

Afspraken inplannen

Hierna kan er een afspraak ingepland worden voor een eerste behandeling of reeks behandelingen.

Stap 5

Behandeling

Tijdens de behandeling zal de meest geschikte behandelmethode, zoals zwachtelen, manuele lymfedrainage of het aanmeten van compressie aan bod komen. In onze praktijk combineren we tijdens een consult vaak meerdere methoden met elkaar, om sneller een optimaal resultaat te bereiken. Ook zal er samen worden gekeken naar leefstijlinterventies die op dat moment noodzakelijk zijn om mee aan de slag te gaan (zoals veranderingen in voedingspatroon, beweging, ademhaling etc.) Een behandeling duurt 35 minuten. Doorgaans zijn er in de beginfase van de therapie meer behandelingen nodig (bijvoorbeeld twee keer per week) en daarna kan dit afgebouwd worden.

Stap 6

Na de behandeling

Na de behandeling is het mogelijk om de dagelijkse bezigheden weer op te pakken. Wel adviseren we om wat extra water te drinken en te blijven bewegen, om de lymfeafvloed een handje te helpen. Ook is het van belang, wanneer er compressie hulpmiddelen zijn aangemeten dat deze volgens advies worden gedragen. Mocht je ergens tegenaan lopen? Bespreek dit dan goed tijdens de volgende afspraak of neem contact met ons op.

Wat is het te verwachten resultaat?

Doorgaans is er na één behandeling al resultaat zichtbaar, voelbaar, meetbaar (met onze lymfescanner). Na enkele behandelingen blijft het oedeem vaak langer weg, is stabieler, minder pijnlijk en zijn andere klachten ook al deels afgenomen. Soms is het nodig om langer door te behandelen, afhankelijk van de ernst van de oedeemklachten en de therapietrouw van de patiënt.

VEELGESTELDE VRAGEN OVER DE BEHANDELING

Oedeemtherapie kan bijna altijd, maar is niet verstandig wanneer er een gevoel van algehele malaise wordt ervaren (griep, koorts, ernstig vermoeid). Ook kan de therapie meestal niet plaatsvinden in geval van wonden in het aangedane gebied.
Dit hangt af van de ernst van de klacht en hoelang de klachten al aanwezig zijn. Meestal kan er uitgaan worden van 5-20 behandelingen. Soms is de klacht chronisch en zijn er >21 behandelingen noodzakelijk.
Oedeemtherapie kan soms als gevoelig worden ervaren, maar is over het algemeen geen pijnlijke behandeling. Wanneer het weefsel beurs (na bijvoorbeeld een operatie) of verhard (gefibroseerd of verlittekend) is dan kan de behandeling pijnlijker zijn in het begin.
Voor oedeemtherapie stellen de meeste zorgverzekeraars het verplicht dat je in het bezit bent van een verwijzing van uw huisarts of specialist. Echter is de huidtherapeut direct toegankelijk, en kun je dus ook een afspraak maken zonder een verwijsbrief. Deze kan in een later stadium dan alsnog geregeld worden. Oedeemtherapie wordt door jouw zorgverzekeraar altijd (gedeeltelijk) vergoed, afhankelijk van je zorgverzekering en of je in het bezit bent van een aanvullende verzekering.

Voor oedeemtherapie kun je in aanmerking komen voor een (gedeeltelijke) vergoeding van de zorgverzekeraar, mits je aanvullend verzekerd bent voor fysiotherapie (beweegzorg, hier valt oedeemtherapie onder). Dit verschilt per verzekeraar en polis.  

Bij een chronische indicatie komen de eerste 20 behandelingen uit het aanvullende pakket. Vanaf behandeling 21 komen de behandelingen uit het basispakket (hierop is een eigen risico van toepassing). Heb je geen aanvullende verzekering? Dan betaal je de eerste 20 behandelingen zelf. Daarna kun je gebruik maken van de vergoeding uit de basisverzekering. Indien je geen chronische indicatie hebt, kun je geen gebruik maken van een vergoeding uit het basispakket. In dat geval kunnen de behandelingen alleen vergoed worden uit uw aanvullende pakket.