Lymfoedeem en lipoedeem

Lymfoedeem is een aandoening waarbij er sprake is van opgehoopt lymfevocht in het weefsel.

Wat is lymfoedeem?

Deze aandoening kan in elk lichaamsdeel voorkomen, zelfs in het gezicht. Oedeem kan pijn en een verminderde mobiliteit veroorzaken.

Naast lymfoedeem bestaan er ook nog andere soorten oedeem, zoals lipoedeem. Dit is een chronische aandoening waarbij er een abnormale vetopslag plaatsvindt, voornamelijk in de benen en soms in de armen. Dit kan leiden tot pijnlijke zwelling en een zwaar, vermoeid gevoel in de ledematen. Lipoedeem wordt vaak verward met overgewicht of lymfoedeem, maar staat hier los van. Het kan wel zo zijn dat er tegelijkertijd sprake is van lipoedeem, lymfoedeem en overgewicht.

Een andere vorm van oedeem is veneus oedeem, ook wel veneuze insufficiëntie genoemd. Dit is een vorm van oedeem die optreedt ten gevolge van een slecht functionerend veneus systeem, meestal in de benen. Het ontstaat doordat de aderen niet goed in staat zijn om het bloed terug te pompen naar het hart, wat leidt tot ophoping van vocht.

Heb jij een verdenking op oedeem, maar weet je niet goed welke vorm en of hier een geschikte behandeling voor is? Lees dan eens verder of neem contact op met een van onze huidtherapeuten.

Hoe ontstaat lymfoedeem?

Lymfoedeem kan verschillende oorzaken hebben en wordt ingedeeld in twee typen: primair en secundair.

  • Primair lymfoedeem ontstaat door een aangeboren afwijking in het lymfestelsel, wat betekent dat het probleem al vanaf de geboorte aanwezig is. 
  • Secundair lymfoedeem ontstaat wanneer het lymfestelsel beschadigd raakt door bijvoorbeeld een operatie, bestraling, infectie of letsel, wat de normale werking van het systeem verstoort. Deze vorm ontstaat vaak tegen gevolge van de behandeling van kanker, maar kan ook ontstaan na een val bijvoorbeeld. 

 

Lipoedeem, een aandoening waarbij er vetophoping en zwelling in de benen of armen ontstaat, heeft een onbekende oorzaak. Er wordt echter aangenomen dat hormonale, genetische en erfelijke factoren een belangrijke rol spelen bij het ontstaan ervan. 

Veneus oedeem is zwelling die meestal wordt veroorzaakt door problemen met de bloedcirculatie in de aderen. De meest voorkomende oorzaak is chronische veneuze insufficiëntie

(CVI), waarbij de kleppen in de aderen van de benen niet goed functioneren, waardoor het bloed niet goed terug naar het hart kan stromen. Ook diep-veneuze trombose (DVT), waarbij een bloedstolsel in de diepe aderen ontstaat, kan leiden tot oedeem doordat de bloedstroom wordt geblokkeerd.

Daarnaast kunnen spataderen (varices) ook oedeem veroorzaken. Deze vergrote aderen kunnen het bloed niet effectief terug naar het hart pompen, wat zwelling tot gevolg heeft. Andere oorzaken van oedeem kunnen obesitas, hartproblemen, nierproblemen, medicatie of immobiliteit zijn. Elk van deze factoren kan bijdragen aan een verstoorde circulatie, wat leidt tot zwelling in de benen of andere delen van het lichaam.

Welke soorten lymfoedeem zijn er?

Niet opgeleverd

Acne Vulgaris

Dit is de meest voorkomende vorm van acne. De symptomen zijn vaak een mix van mee-eters, witte bultjes, puistjes en soms cysten of knobbels.

Acne Comedonica

Dit is een milde vorm van acne die zich kenmerkt door de aanwezigheid van mee-eters (comedonen), zowel open (zwarte puntjes) als gesloten (witte bultjes).

Acne Conglobata

Een ernstige vorm van acne waarbij grote, ontstoken puistjes (noduli) en cysten ontstaan. Acne conglobata kan diepe littekens achterlaten en komt vooral voor op de rug, borst en schouders. Dit type acne komt vaker voor bij mannen.

Welke behandelmogelijkheden voor lymfoedeem
zijn er?

Bij oedeem zal er een combinatie van een aantal van de onderstaande verschillende behandelmethoden worden ingezet, afhankelijk van het type oedeem:

Manuele lymfedrainage (MLD)

Dit is een speciale massagetechniek die gericht is op het bevorderen van de afvoer van lymfevocht uit de weefsels. Deze techniek is gericht op het stimuleren van de natuurlijke stroom van de lymfevloeistof in de richting van de lymfeklieren en het lymfestelsel.

Fluoroscopy Guided Manuele Lymphdrainage (FG-MLD)

Fluoroscopie-geleide manuele lymfedrainage maakt gebruik van speciale massagetechnieken om lymfevocht te verplaatsen en zwelling te verminderen. Deze methode staat ook bekend als de ‘Fill and Flush’-methode.

Intermitterende Pneumatische Compressie Therapie (IPC)

De afkorting IPC Therapie staat voor Intermitterende Pneumatische Compressie, of onder de merknaam Lymfapress. De therapie bestaat uit een compressiepomp die werkt in combinatie met een luchtgevulde manchet die uit meerdere ‘kamers’ bestaat. De afwisselende druk van deze kamers creëert een pompbeweging die helpt om het lymfevocht uit het gezwollen gebied te verplaatsen.

Endermologie (LPG)

Endermologie behandelingen bevorderen de afvoer van afvalstoffen, maken de (verkleefde) huid/bindweefsel soepeler en stimuleren zowel de doorbloeding als de lymfecirculatie. Het LPG-apparaat bestaat uit gepatenteerde behandelkoppen die zijn uitgerust met motorisch aangedreven rollers en een vacuümsysteem.

Lymfetaping

Bij lymfetaping wordt een speciale elastische tape gebruikt die is ontworpen om de huid en onderliggende weefsels te ondersteunen zonder de bewegingsvrijheid te beperken. De tape wordt strategisch op de huid aangebracht in patronen die beweging van de huid stimuleren wat bijdraagt aan het verlichten van symptomen en het verbeteren van lymfecirculatie.

Compressie hulpmiddel aanmeten

Om klachten verder te verminderen en het resultaat van de behandelingen te behouden, worden vaak compressie hulpmiddelen aangemeten. Dit kunnen bijvoorbeeld steunkousen zijn maar ook klittenbandzwachtels, compressiehandschoenen of een thoraxbandage. Afhankelijk van het aangedane lichaamsdeel en de indicatie wordt door de huidtherapeut bepaald welk compressiemiddel het meest geschikt is.

Ambulante compressie therapie (ACT)

Indien de keuze wordt gemaakt om ambulante compressie therapie, ook wel zwachtelen genoemd, toe te passen, dan worden er elastische bandages (zwachtels) aangebracht om het aangedane lichaamsdeel. De zwachtels oefenen continue druk van buitenaf uit om het oedeem terug te dringen Zodra het oedeem voldoende is verminderd, wordt overgegaan op een therapeutische elastische kous om het resultaat te behouden.

Leefstijladvies

Naast de bovenstaande behandelvormen zal er bij de therapie ook veel aandacht geschonken worden aan jouw leefstijl. Denk hierbij aan lichaamsbeweging, voeding en ontspanning. Jouw leefstijl heeft namelijk veel invloed op je klachten. Ook staan ademhalingstechnieken tijdens de oedeemtherapie centraal en zal er aandacht zijn voor huidverzorging. Ook zullen adviezen op het gebied van preventie van oedeem en preventie van ontstekingen en infecties die gepaard kunnen gaan met oedeem, zoals wondroos, besproken worden. Verder zal er coaching plaatsvinden op het ‘therapie trouw’ zijn, om de beste resultaten te behalen.

Liposuctietraject begeleiding

Ook zijn wij gespecialiseerd in de begeleiding rondom een liposuctietraject bij lipoedeem. Voor zowel de voorzorg als de nazorg kun je bij ons terecht. Er zullen tijdens de behandelingen vooral gebruikt gemaakt worden van MLD en LPG, compressie aanmeten en advies rondom leefstijl, voor een goede voorbereiding op en snel herstel na de liposuctie.

Voorbereiding op een behandeling

Voorafgaand aan een oedeembehandeling is de voorbereiding vrij eenvoudig, maar het zorgt ervoor dat de behandeling soepeler en effectiever verloopt.  

Hieronder volgen de belangrijkste voorzorgsmaatregelen:

1. Schone huid zonder bodylotion 
Het is belangrijk dat het te behandelen gebied schoon en droog is, zodat de huidtherapeut optimaal kan werken. Daarom wordt geadviseerd om geen crèmes, bodylotions of andere huidverzorgingsproducten aan te brengen op de huid voordat je naar de behandeling komt. Deze producten kunnen namelijk de werking van de gebruikte apparatuur of technieken verstoren, en in sommige gevallen kunnen ze de huid irriteren tijdens de behandeling. 

2. Draag comfortabele kleding
Daarnaast is het raadzaam om te zorgen dat je comfortabele kleding draagt, zodat je gemakkelijk aan- en uit kunt kleden en dit niet veel tijd in beslag neemt. 

3. Medicatie
Als je medicatie gebruikt die invloed kan hebben op je bloeddruk of vochtbalans, zoals diuretica (plaspillen), is het goed om dit van tevoren met de huidtherapeut te bespreken. Dit zorgt ervoor dat de behandeling veilig wordt uitgevoerd en rekening houdt met je medische situatie.

4. Water drinken
Tot slot is het handig om voldoende water te drinken voor de behandeling, aangezien hydratatie een belangrijk aspect is bij het optimaliseren van de werking van je lymfestelsel en het bevorderen van de afvoer van vocht uit het lichaam. 

5. Compressie / zwachtels meenemen
Mocht je al in het bezit zijn van therapeutisch elastische kousen of gezwachteld worden, dan is het wenselijk dat je deze meeneemt naar de behandeling. ontstekingen kan verergeren.

Heb je vragen over de voorbereidingen of wil je weten welke behandeling het beste aansluit bij jouw wensen? Neem contact op voor advies op maat en maak een afspraak voor een intakegesprek. 

Heb je vragen over de voorbereidingen of wil je weten welke behandeling het beste aansluit bij jouw wensen?

Neem contact op voor advies op maat en maak een afspraak voor een intakegesprek.

VEELGESTELDE VRAGEN OVER LYMFOEDEEM

Een (huis)arts kan vaststellen of er sprake is van oedeem en zo ja, welke soort oedeem. De arts kan dan een verwijzing voorschrijven voor oedeemtherapie.   

Lymfoedeem is een aandoening waarbij er een ophoping van vocht ontstaat in de weefsels door een verstoord lymfesysteem. De belangrijkste symptomen van lymfoedeem zijn: 

 

  • Zwelling: De meest opvallende symptoom is gezette zwelling, meestal in de armen of benen, die vaak begint met een subtiele zwelling en na verloop van tijd toeneemt. Het kan een zwaar of opgeblazen gevoel veroorzaken. 
  • Pijn of ongemak: De gezwollen gebieden kunnen pijnlijk of gevoelig aanvoelen, en de huid kan gespannen en warm aanvoelen. 
  • Harde, verdikte huid: Bij chronisch lymfoedeem kan de huid hard en dik aanvoelen, wat wordt veroorzaakt door de ophoping van vocht en eiwitten in het weefsel (fibrose). 
  • Beperkte beweeglijkheid: Zwelling kan de bewegingsvrijheid beperken, vooral als het ernstige vormen aanneemt. Dit kan leiden tot stijfheid en moeite met het bewegen van de aangedane ledematen. 
  • Verhoogd risico op infecties: Door de zwelling kan de huid barstjes vertonen, waardoor er een verhoogd risico op infecties (zoals cellulitis) is. Lymfoedeem verstoort de afweerfunctie van het lymfesysteem. 
  • Gewijzigd uiterlijk van de huid: De huid kan er glanzend uitzien, en er kunnen diepe vouwen of plooien ontstaan, vooral bij ernstigere gevallen. 
  • Verergering bij warmte: Zwelling kan verergeren bij warme temperaturen of langdurige stilzitten of staan. 

 

Lymfoedeem kan zowel primaire als secundaire vormen hebben. Primaire lymfoedeem is vaak erfelijk, terwijl secundair lymfoedeem meestal het gevolg is van schade aan het lymfesysteem door bijvoorbeeld chirurgie, bestraling of infecties. 

Lipoedeem is een aandoening waarbij vet zich abnormaal ophoopt, meestal in de benen, heupen en armen, vaak symmetrisch aan beide zijden van het lichaam. De belangrijkste kenmerken zijn: 

 

  • Symmetrische vetophoping in de benen, heupen of armen, terwijl buik en handen meestal niet aangedaan zijn. 
  • Pijn en gevoeligheid in het getroffen gebied, vaak gepaard met een zwaar of gespannen gevoel. 
  • Hobbelige huid met cellulite. 
  • Moeilijk te verminderen vet, zelfs met dieet of lichaamsbeweging. 
  • Geen lipoedeem in handen of voeten 
  • Kwetsbare huid die snel blauwe plekken vertoont. 
  • Vaak veel verschil in kledingmaat van bovenkleding (shirt) en broeken.  
  • Vaak in combinatie met lymfoedeem, waardoor ook de voeten, onderbenen, handen en onderarmen gemakkelijk kunnen opzwellen. 
  • Langzame progressie van de aandoening, vaak verergerend door hormonale veranderingen. 
  • Lipoedeem wordt vaak verward met obesitas, maar heeft unieke kenmerken en vereist een andere benadering van behandeling. 

Voor oedeemtherapie geldt een specifieke vergoedingsregeling. Zorgverzekeraars hanteren vaste tarieven voor deze behandelingen. 

Bij een chronische indicatie worden de eerste 20 behandelingen vergoed vanuit de aanvullende verzekering. Vanaf de 21e behandeling worden de kosten vergoed vanuit de basisverzekering. 

Als je geen aanvullende verzekering hebt, zijn de eerste 20 behandelingen voor eigen rekening, waarna de basisverzekering de verdere behandelingen dekt. 

Heb je je aanvullende verzekering al gebruikt of het maximum aantal behandelingen bereikt door bijvoorbeeld fysiotherapie of oefentherapie, dan zijn (een deel van) de eerste 20